Alkoholizm to poważne uzależnienie, które wpływa na życie milionów ludzi na całym świecie. Osoby uzależnione często zastanawiają się, czy mają problem z alkoholem i jak poważne mogą być jego skutki. Aby zrozumieć, na jakim etapie uzależnienia się znajdują, pomocne jest zapoznanie się z modelami opisującymi poszczególne fazy alkoholizmu. Jednym z najbardziej uznawanych modeli jest klasyfikacja opracowana przez Elvina M. Jellinka, opublikowana w 1960 roku. Jellinek zdefiniował różne etapy uzależnienia od alkoholu, które pokazują, jak rozwija się choroba i jakie symptomy jej towarzyszą.
Faza I: Faza wstępna (prealkoholowa)
Pierwsza faza uzależnienia, znana jako faza wstępna, jest trudna do zauważenia zarówno dla osoby uzależnionej, jak i dla jej otoczenia. W tym etapie alkohol jest często traktowany jako element życia towarzyskiego, a picie nie różni się od społecznie akceptowanych norm. Osoby w tej fazie mogą używać alkoholu w celu relaksacji, zwiększenia pewności siebie lub jako sposób na radzenie sobie z codziennymi stresami.
Kluczowym punktem w tej fazie jest to, że zaczyna rosnąć tolerancja na alkohol; oznacza to, że dana osoba potrzebuje coraz większej ilości alkoholu, aby uzyskać ten sam efekt. Zmiany w zachowaniu mogą być subtelne i trudne do dostrzegania, co sprawia, że identyfikacja problemu w tej fazie jest niezwykle skomplikowana. Warto zauważyć, że ta faza może trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat, zanim osoba przejdzie do kolejnej fazy uzależnienia. W tym momencie nawet nie dopuszcza do siebie myśli, że kiedyś potrzebny może być jej detoks alkoholowy w Warszawie.
Faza II: Faza ostrzegawcza (zwiastunowa)
W fazie ostrzegawczej osoby uzależnione zaczynają aktywnie poszukiwać okazji do picia. Mogą to robić poprzez organizowanie spotkań, na których głównym celem jest spożycie alkoholu. To właśnie w tej fazie pojawiają się pierwsze symptomy świadczące o uzależnieniu, takie jak zwiększona ilość spożywanego alkoholu w porównaniu do rówieśników oraz skryte picie, które ma na celu ukrycie problemu.
Osoby w tej fazie mogą zauważyć zmiany w swoim zachowaniu i zdrowiu. Zaczynają doświadczać uciążliwych kaców, które stają się coraz trudniejsze do zniesienia, co prowadzi do występowania „palimpsestów alkoholowych” – luk pamięciowych z okresu picia. Mogą próbować tłumaczyć swoje zachowanie, unikając jednocześnie rozmowy o problemie z alkoholem. Faza ostrzegawcza jest kluczowym momentem, w którym dostrzeganie problemu oraz wczesna interwencja mogą znacząco wpłynąć na dalszy rozwój uzależnienia.
Faza III: Faza krytyczna (ostra)
W trzeciej fazie alkoholizmu, zwanej fazą krytyczną, osoby uzależnione tracą kontrolę nad spożywaniem alkoholu. Zaczynają zaniedbywać ważne obowiązki życiowe, zarówno w pracy, jak i w życiu prywatnym. Picie staje się centralnym punktem ich życia, a dni bez alkoholu są rzadkością.
Osoby w tej fazie często szukają usprawiedliwienia dla swojego picia i mogą odczuwać wyrzuty sumienia z powodu zaniedbywania bliskich. Mogą pojawić się objawy depresji oraz lęku, a nawet myśli samobójcze. Ważnym sygnałem, że osoba znajduje się w tej fazie, jest tzw. „klin”, czyli spożywanie alkoholu od samego rana, co staje się normą. Choć w tej fazie mogą się pojawiać próby wyznaczania dni abstynencji, to jednak silny przymus picia często przyćmiewa chęć do trzeźwienia. Osoba uzależniona nie chce zgłosić się na leczenie alkoholizmu w Warszawie, próbuje wmówić sobie, że przecież może przestać, że nie będzie pić po nowym roku, za kilka miesięcy, gdy będzie mieć mniej stresu. Te obietnice nigdy nie zostają jednak zrealizowane.
Faza IV: Faza chroniczna
Ostatnia faza alkoholizmu, zwana chroniczną, to najcięższy etap uzależnienia. Osoby w tej fazie doświadczają poważnych problemów zdrowotnych oraz emocjonalnych. Picie alkoholu staje się codziennością, a okresy abstynencji są bardzo rzadkie i często prowadzą do poważnych objawów zespołu abstynencyjnego, takich jak drgawki, wymioty, czy stany lękowe.
Konflikty z otoczeniem stają się coraz bardziej intensywne, a utrata pracy oraz relacji międzyludzkich jest na porządku dziennym. Na tym etapie zdrowie fizyczne i psychiczne osoby uzależnionej jest bardzo poważnie zagrożone; mogą wystąpić powikłania takie jak marskość wątroby, depresja oraz problemy z pamięcią. Ryzyko śmierci jest znacząco zwiększone, a nagłe odstawienie alkoholu może prowadzić do delirium tremens, które jest stanem zagrażającym życiu.
Model Jellinka dostarcza cennych informacji na temat faz alkoholizmu, pozwalając na lepsze zrozumienie tego złożonego problemu. Wczesne rozpoznanie faz uzależnienia oraz zrozumienie, w jakim stadium się znajduje osoba uzależniona, może znacząco wpłynąć na skuteczność interwencji i leczenia. Wsparcie ze strony rodziny, przyjaciół oraz specjalistów jest kluczowe dla osób walczących z uzależnieniem, aby mogły one odnaleźć drogę do zdrowia i normalności. Alkoholizm to nie tylko problem jednej osoby, ale również wyzwanie dla całego społeczeństwa, które wymaga zrozumienia, empatii i wsparcia.
