Kultura hip-hopowa w mniejszym lub większym stopniu powiązana jest z narkotykami. Jednym z nich jest wypromowany w USA lean, który tylko z pozoru jest niegroźny. W rzeczywistości należy do opiatów, a jego zażywanie może prowadzić do silnego uzależnienia. Jeszcze większym zagrożeniem staje się, gdy łączy się go z alkoholem. W dalszej części artykułu przyjrzymy się bliżej mechanizmowi działania lean, jego wpływowi na organizm oraz przyczynom, dla których tak łatwo uzależnia.
Czym tak naprawdę jest lean?
Lean, znany również jako „purple drank” lub pod różnymi lokalnymi nazwami, to nielegalna substancja uzyskiwana poprzez mieszanie syropu przeciwkaszlowego zawierającego kodeinę i prometazynę z napojem gazowanym, czasami z dodatkiem twardych cukierków. Syrop ten, najczęściej w kolorze fioletowym, jest stosowany w połączeniu z napojami gazowanymi oraz słodyczami, co nadaje napojowi atrakcyjny, słodki smak. Lean wywodzi się z Houston z lat 60. XX wieku i zyskał popularność w kulturze hip-hopowej, zwłaszcza w południowych Stanach Zjednoczonych.
Często nazywany jest także „syrup”, „sizzurp”, „jelly”, „Tussin” i innymi nazwami związanymi z jego składnikami i wyglądem. Pomimo swojej atrakcyjności, lean wiąże się z poważnym ryzykiem uzależnienia i ciężkimi konsekwencjami zdrowotnymi, w tym depresją oddechową, zatrzymaniem oddechu i zatrzymaniem akcji serca. Mieszanie leana z alkoholem zwiększa jego niebezpieczeństwo. Uzależnienie od leana może rozwinąć się szybko, ponieważ opioidy zawarte w syropie wpływają na system nagrody w mózgu, co czyni ten napój szczególnie niebezpiecznym. Młode osoby, które go zażywają, zazwyczaj nie biorą pod uwagę, że konieczny może być detoks narkotykowy. Są przekonane, że to tylko zabawa, sposób na relaks. Niestety w rzeczywistości z opiatami nie ma żartów, ponieważ to niebezpieczne i silnie uzależniające substancje.
Jak lean działa na organizm?
Głównym efektem działania jest euforia oraz uczucie głębokiego relaksu, często z towarzyszącym spowolnieniem ruchów i problemami z koordynacją. Użytkownicy mogą odczuwać senność i poczucie oderwania od rzeczywistości, co jest spowodowane działaniem opioidów, takich jak kodeina. Efekty te zaczynają się zazwyczaj w ciągu 30–45 minut od spożycia, osiągając szczyt po 1–2 godzinach, a ich działanie może utrzymywać się przez 4–6 godzin.
Jednakże kodeina, będąca składnikiem leana, jest opioidowym środkiem o poważnych skutkach ubocznych. Jednym z najniebezpieczniejszych efektów jest spowolnienie akcji serca i oddechu, co może prowadzić do zatrzymania oddechu i śmierci w przypadku przedawkowania. Dodatkowo obecność alkoholu lub innych narkotyków w leanie zwiększa ryzyko depresji oddechowej i przedawkowania. Regularne spożywanie leana może także prowadzić do częstszych drgawek, zwłaszcza u osób z predyspozycjami do takich epizodów, a także do poważnych problemów zdrowotnych związanych z układem sercowo-naczyniowym i oddechowym.
Cukry obecne w napoju, w tym te zawarte w twardych cukierkach, mogą powodować szybki rozwój próchnicy zębów oraz inne problemy stomatologiczne. Co więcej, kodeina może prowadzić do suchości jamy ustnej, co dodatkowo sprzyja rozwojowi szkodliwych bakterii w jamie ustnej. Użytkownicy leana mogą także doświadczać halucynacji i zaburzeń wzroku, takich jak zamazane widzenie czy trudności w widzeniu w ciemności. Te efekty mogą zwiększać ryzyko przypadkowych urazów oraz wypadków, w tym wypadków drogowych.
Dlaczego lean jest tak popularny?
Lean zyskał ogromną popularność, szczególnie w kulturze hip-hopowej, dzięki wpływowi artystów muzycznych i specyficznemu stylowi życia, który promowali. Początkowo popularny w Houston, napój ten został spopularyzowany przez producenta muzycznego DJ-a Screwa, który przyczynił się do rozwoju stylu muzycznego znanego jako chopped-and-screwed. W latach 90-tych XX wieku, lean zyskał większą rozpoznawalność dzięki artystom hip-hopowym, a jego popularność szybko rozprzestrzeniła się na inne części Stanów Zjednoczonych, szczególnie w Południowych Stanach.
Przyczyny jego popularności są wieloaspektowe. Lean, w połączeniu z muzyką hip-hopową i kulturą rapową, stał się symbolem stylu życia wielu artystów, co przyciągnęło uwagę młodych ludzi, często poszukujących sposobów na naśladowanie swoich idoli. Dodatkowo jego słodki smak, uzyskiwany dzięki dodatkom takim jak twarde cukierki i napój gazowany, może dawać złudne poczucie bezpieczeństwa i przyjemności, które odciąga uwagę od poważnych zagrożeń zdrowotnych związanych z jego używaniem. Wielu młodych ludzi nie zdaje sobie sprawy, że wciąż kodeina to wciąż ta sama grupa związków chemicznych, co morfina i heroina. Trafiają na leczenie narkomanii bardzo późno lub nawet wcale, ponieważ dla niektórych zabawa z opiatami kończy się tragicznie.
Wydaje się, że lean jest bezpieczny, ponieważ jego składniki są dostępne jako leki na receptę. Z tego powodu wielu młodych ludzi może nie dostrzegać poważnych skutków ubocznych, takich jak uzależnienie czy poważne problemy zdrowotne, co przyczynia się do jego ciągłej popularności. Jednakże, jak pokazuje doświadczenie, uzależnienie od leana prowadzi często do poważnych problemów zdrowotnych i społecznych, które mogą kończyć się na detoksie, terapii, a nawet przedwczesną śmiercią.